Công tác kiểm tra, giám sát là một trong những chức năng lãnh đạo của Đảng, là một nội dung quan trọng trong công tác xây dựng Đảng, nhằm bảo đảm năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, giữ gìn sự trong sạch vững mạnh, ngăn ngừa và khắc phục những tiêu cực trong Đảng; bảo đảm sự kế thừa, phát triển, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp đổi mới của Đảng.

Để công tác kiểm tra, giám sát được thực hiện theo đúng các quy định, hướng dẫn của Trung ương, thực hiện việc lãnh đạo qua công tác kiểm tra, giám sát chuyên đề một cách có hiệu quả, đảm bảo tính công minh - chính xác - kịp thời, việc thực hiện các cuộc kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật của các tổ chức đảng, cấp ủy và cơ quan tham mưu giúp việc cấp ủy các cấp trong toàn Đảng bộ phải thực hiện theo một quy trình cụ thể. Tuy nhiên việc tổ chức thực hiện các cuộc kiểm tra, giám sát chuyên đề của các tổ chức đảng, đặc biệt là các cơ quan tham mưu giúp việc cho cấp ủy trong thời gian qua còn có sự vận dụng, thực hiện khác nhau. Các bước tiến hành một cuộc kiểm tra, giám sát chuyên đề, các loại biên bản, tài liệu lưu trữ sau khi tiến hành kiểm tra, giám sát chưa có sự thống nhất, chưa đầy đủ, việc lưu trữ hồ sơ có nơi, có cuộc chưa thực hiện được.

Trước thực trạng đó, Căn cứ vào các văn bản, hướng dẫn của Trung ương,  Ban Thường vụ Tỉnh ủy Lào Cai đã chỉ đạo ban hành Đề án số 01-ĐA/BCĐCCHC, ngày 12/9/2016 của Ban Chỉ đạo Cải cách hành chính tỉnh về quy trình thực hiện các cuộc kiểm tra, giám sát chuyên đề, thi hành kỷ luật, giải quyết đơn thư tố cáo, khiếu nại của tổ chức đảng, cấp ủy, cơ quan tham mưu giúp việc cấp ủy trong Đảng bộ tỉnh Lào Cai gồm (17 quy trình được in thành sách) gửi đến các đồng chí Tỉnh ủy viên, các huyện ủy, thành ủy, đảng ủy, đảng đoàn, ban cán sự đảng trực thuộc Tỉnh ủy; các cơ quan tham mưu giúp việc Tỉnh ủy, cấp ủy trực thuộc Tỉnh ủy; các chi, đảng bộ cơ sở và dưới cơ sở trong Đảng bộ tỉnh; thành viên Bộ phận giúp việc, Ban Chỉ đạo cải cách hành chính trong các cơ quan Đảng, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể tỉnh để triển khai thực hiện. Đề án xác định rõ quy trình, các bước tiến hành một cuộc kiểm tra, giám sát chuyên đề, thi hành kỷ luật, giải quyết đơn thư tố cáo, khiếu nại của cấp ủy và các tổ chức đảng, từ khâu ban hành quyết định, kế hoạch, các bước, thời gian tiến hành, báo cáo kết quả, thông báo kết luận và danh mục các loại hồ sơ cần lưu trữ của Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, các cơ quan tham mưu giúp việc cấp ủy.

Qua 03 năm thực hiện Đề án, các cấp ủy, cơ quan tham mưu cấp ủy trong toàn Đảng bộ tỉnh đã thực hiện 13.864 cuộc kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật, giải quyết khiếu nại tố cáo đối với 3.829 lượt tổ chức đảng và 9.930 lượt đảng viên, trong đó: Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy tiến hành 41 cuộc; Các cơ quan tham mưu giúp việc của cấp ủy tỉnh tiến hành 52 cuộc; Huyện ủy, Ban thường vụ Huyện ủy và tương đương tiến hành 917 cuộc; Các cơ quan tham mưu giúp việc của cấp ủy huyện tiến hành 733 cuộc; Đảng ủy, Ban thường vụ Đảng ủy cơ sở tiến hành 4.399 cuộc; Chi bộ cơ sở tiến hành 3.377 cuộc; chi bộ dưới cơ sở tiến hành 1.807 cuộc.

Việc triển khai thực hiện Đề án trong toàn Đảng bộ tỉnh đã tạo chuyển biến trong nhận thức và hành động của các cấp ủy, tổ chức đảng, người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng. Trong quá trình chỉ đạo, tổ chức thực hiện có nhiều đổi mới, sáng tạo như: Hàng năm ban hành công văn chỉ đạo, định hướng xây dựng chương trình kiểm tra, giám sát, tổ chức duyệt chương trình công tác kiểm tra, giám sát của các tổ chức đảng trước khi ban hành đảm bảo tỷ lệ tổ chức đảng, đảng viên được kiểm tra, giám sát, xác định rõ đối tượng, nội dung, thời gian, phân công nhiệm vụ phụ trách các cuộc kiểm tra, giám sát; phối hợp với cơ sở  tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ, kỹ năng cho cơ sở, nâng cao chất lượng đội ngũ làm công tác kiểm tra. Qua đánh giá của Ủy ban Kiểm tra Trung ương về việc thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật đối với Tỉnh ủy, UBKT Tỉnh ủy. Lào Cai là một trong số ít tỉnh, thành trong cả nước ban hành được bộ quy trình thực hiện công tác kiểm tra, giám sát cho cấp ủy, các cơ quan tham mưu giúp việc cấp ủy và chi bộ để thực hiện thống nhất trong toàn Đảng bộ, góp phần đưa công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật trong Đảng đi vào nền nếp. Chất lượng các cuộc kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật trong Đảng bộ được nâng lên, nội dung kết luận rõ ràng, chính xác, đảm bảo khách quan, dân chủ. Xử lý kỷ luật nghiêm minh, chính xác, kịp thời các vi phạm. UBKT các cấp là cơ quan thường trực đã tham mưu duy trì thực hiện tốt các nội dung, nhiệm vụ Đề án đảm bảo sự lãnh đạo, tính thống nhất đối với công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng từ Tỉnh đến cơ sở.  

Tuy nhiên trong quá trình thực hiện Đề án cũng còn một số khó khăn, vướng mắc như: Một số cấp ủy cơ sở nhận thức về công tác kiểm tra, giám sát còn hạn chế, cán bộ làm công tác kiểm tra có sự thay đổi, chưa có nhiều cán bộ được đào tạo chuyên sâu về công tác kiểm tra, giám sát; quy trình thực hiện các cuộc kiểm tra, giám sát vẫn còn nhiều bước, nhiều loại văn bản, trong khi đó cán bộ làm công tác kiểm tra, giám sát cấp cơ sở, dưới cơ sở kiêm nhiệm, trình độ năng lực còn hạn chế nên gặp khó khăn trong việc xây dựng các văn bản phục vụ công tác kiểm tra, giám sát; Quy định hướng dẫn về quy trình kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật Đảng được ban hành cụ thể đến từng cấp ủy, tổ chức đảng nhưng hồ sơ thủ tục thực hiện kiểm tra, giám sát nhất là đối với chi bộ dưới cơ sở còn nhiều, khó khăn cho các tổ chức đảng trong quá trình thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát; Đội ngũ cán bộ làm công tác kiểm tra, giám sát ở cơ sở 100% kiêm nhiệm; 100% UBKT của các đảng bộ xã, phường, thị trấn trong Đảng bộ tỉnh chưa được bố trí cán bộ làm chuyên trách công tác kiểm tra, giám sát theo Quy định số 30-QĐ/TW ngày 26/7/2016 của Ban Chấp hành Trung ương và các quy định khác của Trung ương; thường xuyên có sự thay đổi, kiện toàn, kiêm nhiệm nhiều công việc nên trong quá trình chỉ đạo, tham mưu và tổ chức thực hiện nhiệm vụ công tác kiểm tra, giám sát còn lúng túng, phần nào ảnh hưởng đến hiệu quả thực hiện các quy trình công tác kiểm tra, giám sát; Việc thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát chuyên đề theo chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan tham mưu giúp việc cho cấp ủy còn hạn chế, chưa đảm bảo quy trình, hồ sơ lưu trữ; Việc thực hiện giám sát đảng viên của một số chi bộ hành chính sự nghiệp còn hạn chế. Một số cán bộ, đảng viên chưa gương mẫu trong tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống, thực hiện nhiệm vụ, còn để xảy ra vi phạm phải xử lý kỷ luật. Nguyên nhân là do công tác hướng dẫn, quy trình, biểu mẫu về công tác kiểm tra, giám sát còn nhiều, Trung ương chưa ban hành cụ thể quy trình, biểu mẫu về công tác kiểm tra, giám sát của cấp ủy, các cơ quan tham mưu giúp việc cấp ủy để thống nhất thực hiện từ Trung ương đến cơ sở nên có lúc, có nơi còn lúng túng trong thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, kỷ luật Đảng. Trung ương quy định nhiều loại văn bản thuộc chế độ mật nên khó khăn cho công tác tuyên truyền và lưu trữ.

Từ thực trạng trên, trong thời gian tới để thực hiện tốt hơn nữa Đề án số 01-ĐA/BCĐCCHC, ngày 12/9/2016 của Ban Chỉ đạo Cải cách hành chính tỉnh về quy trình thực hiện các cuộc kiểm tra, giám sát chuyên đề, thi hành kỷ luật, giải quyết đơn thư tố cáo, khiếu nại của tổ chức đảng, cấp ủy, cơ quan tham mưu giúp việc cấp ủy trong Đảng bộ tỉnh Lào Cai, cấp ủy các cấp cần quan tâm chỉ đạo thực hiện tốt một số nội dung sau:

Một là, tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện có hiệu quả Thông báo số 156-TB/TW ngày 01/10/2019 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa X “về tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của Đảng”, Chỉ thị số 23-CT/TU, ngày 08/11/2016 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Lào Cai “về lãnh đạo nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra trong toàn Đảng bộ và hệ thống chính trị tỉnh Lào Cai, giai đoạn 2016-2020”; thực hiện toàn diện các nhiệm vụ kiểm tra, giám sát theo quy định Điều lệ Đảng; tiếp tục chỉ đạo thực hiện chặt chẽ quy trình, thủ tục các cuộc kiểm tra, giám sát rút ngắn thời gian nhưng vẫn đảm bảo chất lượng; chỉ đạo các tổ chức đảng, cơ quan tham mưu giúp việc cho cấp ủy kiểm tra, giám sát chuyên đề theo chức năng, nhiệm vụ đảm bảo quy trình, hồ sơ lưu trữ ban hành kèm theo Đề án 01-ĐA/BCĐCCHC ngày 12/9/2016 của Ban Chỉ đạo cải cách hành chính tỉnh Lào Cai.

Hai là, đổi mới hình thức, phương pháp quán triệt, tuyên truyền, triển khai sâu rộng việc thực hiện các quy định, hướng dẫn của Trung ương, của Tỉnh, thành phố về công tác kiểm tra, giám sát; nâng cao hơn nữa nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy, tổ chức đảng, người đứng đầu về thực hiện nhiệm vụ công tác kiểm tra, giám sát; sự vào cuộc quyết liệt của các tổ chức trong hệ thống chính trị các cấp nhằm nâng cao chất lượng các cuộc kiểm tra, giám sát.

Ba là, lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng xây dựng và tổ chức thực hiện hiệu quả chương trình đề ra, đảm bảo “kiểm tra trọng tâm, trọng điểm, giám sát mở rộng”, tập trung những lĩnh vực nhạy cảm, dễ phát sinh sai phạm... Phát huy vai trò, trách nhiệm của các đồng chí trong cấp ủy, chi bộ, kịp thời phát hiện, kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với tổ chức đảng, đảng viên.

Bốn là, chú trọng tổ chức tập huấn nghiệp vụ công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng cho đội ngũ cán bộ làm công tác kiểm tra ở cơ sở phù hợp với từng đối tượng, nâng cao chất lượng, hiệu quả các cuộc kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng.

Năm là, căn cứ kết quả thực hiện, chỉ đạo rà soát, sửa đổi, bổ sung Đề án 01  phù hợp với điều kiện thực tế, đặc biệt là quy trình kiểm tra, giám sát của đảng ủy cơ sở và chi bộ dưới cơ sở./.

 Tác giả: Kim Ánh Thép - UBKT Tỉnh ủy