Kiểm tra, giám sát là một trong những chức năng lãnh đạo của Đảng, là một nội dung quan trọng trong công tác xây dựng Đảng, nhằm bảo đảm năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, giữ gìn Đảng trong sạch, vững mạnh, ngăn ngừa và khắc phục những tiêu cực, bảo đảm sự kế thừa, phát triển, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp đổi mới của Đảng. Theo quy định các cơ quan tham mưu, giúp việc cấp uỷ thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát đối với chi uỷ, chi bộ, cấp uỷ, ban thường vụ cấp uỷ, thường trực cấp uỷ, các cơ quan tham mưu, giúp việc của cấp uỷ cấp dưới; đảng viên thuộc lĩnh vực phụ trách và các đối tượng khác do cấp uỷ, ban thường vụ cấp uỷ cùng cấp giao.

Theo Hướng dẫn số 02-HD/TW ngày 09/12/2021 của Ban Bí thư Trung ương Đảng hướng dẫn thực hiện một số nội dung Quy định số 22-QĐ/TW về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng, các cơ quan tham mưu, giúp việc của cấp ủy chỉ thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát theo chức năng, nhiệm vụ, lĩnh vực chuyên môn được giao đối với tổ chức đảng và đảng viên, kể cả các ban chỉ đạo, tiểu ban, hội đồng, tổ công tác, đoàn (tổ) kiểm tra, giám sát do cấp ủy, ban thường vụ cấp ủy lập ra theo thẩm quyền; khi được cấp ủy, ban thường vụ cấp ủy giao thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, giải quyết tố cáo hoặc giải quyết khiếu nại kỷ luật đảng đối với tổ chức đảng cùng cấp hoặc cấp dưới, đảng viên thuộc diện cấp ủy cùng cấp, cấp dưới quản lý thì cơ quan tham mưu, giúp việc của cấp ủy xây dựng kế hoạch và sử dụng bộ máy của cơ quan, đơn vị mình để tiến hành kiểm tra, giám sát hoặc đề nghị ủy ban kiểm tra cùng cấp, các cơ quan tham mưu, giúp việc khác phối hợp xây dựng kế hoạch, cử cán bộ tham gia các đoàn kiểm tra, giám sát.

Theo Điều 5, Quy định số 22-QĐ/TW các cơ quan tham mưu, giúp việc cấp uỷ khi thực hiện nhiệm vụ:

- Kiểm tra có thẩm quyền và trách nhiệm: (1) Xây dựng chương trình, kế hoạch và sử dụng bộ máy của cơ quan mình tiến hành kiểm tra tổ chức đảng cấp dưới và đảng viên hoặc phối hợp với uỷ ban kiểm tra và các cơ quan tham mưu, giúp việc khác của cấp uỷ để tiến hành công tác kiểm tra. (2) Phối hợp với uỷ ban kiểm tra cùng cấp tham mưu, giúp cấp uỷ, ban thường vụ cấp uỷ xây dựng và tổ chức thực hiện chương trình, kế hoạch kiểm tra của cấp uỷ hằng năm thuộc lĩnh vực phụ trách; tham gia các cuộc kiểm tra của cấp uỷ hoặc chủ trì kiểm tra khi được cấp uỷ giao. (3) Giúp cấp uỷ, ban thường vụ cấp uỷ theo dõi, đôn đốc tổ chức đảng cấp dưới thực hiện nhiệm vụ kiểm tra; tham gia ý kiến và giúp cấp uỷ, ban thường vụ cấp uỷ kết luận các nội dung kiểm tra thuộc lĩnh vực được giao. (4) Khi thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, được yêu cầu tổ chức đảng và đảng viên có liên quan báo cáo, cung cấp thông tin, tài liệu liên quan đến việc kiểm tra và phải giữ bí mật nội dung thông tin, tài liệu. (5) Qua kiểm tra, yêu cầu đối tượng kiểm tra kịp thời khắc phục, sửa chữa hạn chế, khuyết điểm; nếu phát hiện có dấu hiệu vi phạm thì đề nghị tổ chức đảng có thẩm quyền kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm. (6) Đề nghị cơ quan có thẩm quyền giám định chuyên môn, kỹ thuật liên quan đến nội dung kiểm tra.

- Giám sát có thẩm quyền và trách nhiệm: (1) Xây dựng chương trình, kế hoạch và sử dụng bộ máy của cơ quan mình hoặc phối hợp với uỷ ban kiểm tra và các cơ quan tham mưu, giúp việc khác của cấp uỷ để tiến hành công tác giám sát. (2) Phối hợp với uỷ ban kiểm tra cùng cấp tham mưu, giúp cấp uỷ, ban thường vụ cấp uỷ xây dựng và tổ chức thực hiện chương trình, kế hoạch giám sát của cấp uỷ hằng năm thuộc lĩnh vực phụ trách. (3) Các cơ quan tham mưu, giúp việc của cấp uỷ và cán bộ, chuyên viên được phân công theo dõi lĩnh vực, địa bàn khi thực hiện nhiệm vụ giám sát được yêu cầu tổ chức đảng, đảng viên thuộc phạm vi phụ trách báo cáo, cung cấp thông tin, tài liệu liên quan đến việc giám sát và phải giữ bí mật nội dung thông tin, tài liệu đó. (4) Qua giám sát, kịp thời nhắc nhở đối tượng được giám sát phát huy ưu điểm, khắc phục, sửa chữa thiếu sót, khuyết điểm; nếu phát hiện tổ chức đảng hoặc đảng viên có dấu hiệu vi phạm thì báo cáo hoặc đề nghị tổ chức đảng có thẩm quyền kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm. (5) Nếu phát hiện tổ chức đảng cấp dưới hoặc đảng viên không thực hiện, thực hiện không đúng hoặc ban hành các văn bản sai trái thì báo cáo cấp uỷ, ban thường vụ cấp uỷ cùng cấp xem xét, xử lý.

Để cụ thể hóa các quy định của Đảng về công tác kiểm tra, giám sát của các cơ quan tham mưu, giúp việc cấp uỷ trong khi chưa có quy trình, quy định cụ thể của Trung ương, trên cơ sở Quy định số 22-QĐ/TW, ngày 28/7/2021 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng “về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng”, Quy định số 69-QĐ/TW, ngày 06/7/2022 của Bộ Chính trị “về kỷ luật tổ chức đảng, đảng viên vi phạm” và các văn bản có liên quan, tình hình thực tiễn của Đảng bộ tỉnh Lào Cai,  Tỉnh ủy Lào Cai đã chỉ đạo xây dựng và ban hành Quy định số 874-QĐ/TU ngày 10/6/2024 “về thực hiện công tác kiểm tra, giám sát chuyên đề của các cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy và các cấp ủy trực thuộc Tỉnh ủy”. Quy định gồm các quy trình, bộ hồ sơ, mẫu hồ sơ thực hiện công tác kiểm tra, giám sát chuyên đề của các cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy, các cấp ủy trực thuộc Tỉnh ủy trong Đảng bộ tỉnh Lào Cai, bao gồm: (1) Quy trình công tác kiểm tra chuyên đề của các cơ quan tham mưu, giúp việc cấp uỷ đối với tổ chức đảng và đảng viên. (2). Quy trình công tác giám sát chuyên đề của các cơ quan tham mưu, giúp việc cấp uỷ đối với tổ chức đảng, cơ quan tham mưu giúp việc cấp ủy cấp dưới và đảng viên.

Quy định gồm 3 chương, 8 điều, đối tượng áp dụng gồm các cấp ủy, cơ quan tham mưu giúp việc cấp ủy (Tỉnh ủy, huyện ủy, thị ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Tỉnh ủy), các tổ chức đảng, đảng viên trong Đảng bộ tỉnh Lào Cai. Các cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị có liên quan, có trách nhiệm phổ biến đến các cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan tham mưu giúp việc cấp ủy, cán bộ, đảng viên và tổ chức thực hiện; căn cứ vào điều kiện thực tế để vận dụng cho phù hợp. Các cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy, các cấp ủy trực thuộc Tỉnh ủy và tương đương căn cứ vào nhiệm vụ hằng năm có thể xây dựng chương trình kiểm tra liên ngành hằng năm, thực hiện các đoàn kiểm tra, giám sát liên ngành.