Học tập và làm theo gương Bác (Ảnh: Tư liệu).

Tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là tài sản tinh thần vô giá của Đảng và Nhân dân ta. Tư tưởng của Người là “nguồn sáng dẫn đường”, là kim chỉ nam cho Đảng và Nhân dân ta tiến bước; đạo đức và phong cách của Người là tấm gương sáng để mỗi chúng ta tự soi rọi bản thân mình. Điều quan trọng và cũng là trách nhiệm của thế hệ hôm nay là phải thiết thực, trách nhiệm và sáng tạo trong hành động để tài sản vô giá ấy tiếp tục sinh sôi, lan toả và thấm sâu vào đời sống của mỗi một cá nhân, mỗi một địa phương, đơn vị.

Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng tiếp tục khẳng định: “Tư tưởng chỉ đạo xuyên suốt của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta là phải kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh”. Với mục tiêu làm cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân nhận thức ngày càng sâu sắc hơn những nội dung cơ bản và giá trị to lớn của tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, thật sự trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của đời sống xã hội, Bộ Chính trị đã ban hành Kết luận số 01-KL/TW, ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05 “về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” (gọi tắt là Kết luận số 01-KL/TW) thể hiện rõ tính kế thừa, tiếp nối, phát huy kết quả đạt được, khắc phục những hạn chế trong việc thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị. Đây là Chỉ thị rất quan trọng, được toàn Đảng, toàn dân đặc biệt quan tâm; việc học và làm theo Bác vừa là vinh dự, vừa là trách nhiệm.

Kể từ khi ban hành Kết luận số 01-KL/TW đến nay, nhất là năm 2021 và đầu năm 2022, trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, khó lường, phải thực hiện giãn cách xã hội, tập trung sức phòng, chống dịch, nhưng các cấp ủy từ Trung ương đến cơ sở đã nỗ lực khắc phục khó khăn, đổi mới sáng tạo, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, ban hành rất nhiều văn bản triển khai thực hiện Kết luận số 01-KL/TW sát với tình hình thực tiễn, nhiệm vụ chính trị của từng địa phương, cơ quan, đơn vị. Kết luận số 01-KL/TW khẳng định rõ: Để việc thực hiện Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh thời gian tới đạt hiệu quả thiết thực, cần phải quán triệt, tập trung làm tốt ba nội dung: Học tập, làm theo Bác và nêu gương của cán bộ, đảng viên. Theo đó, việc học tập Bác từ những công việc thiết thực hằng ngày, gắn với chức trách, nhiệm vụ được giao và đời sống cá nhân, từ đó thấm sâu tư tưởng, thế giới quan, nhân sinh quan cách mạng, đạo đức và phong cách của người cộng sản, dần trở thành lối sống, nếp nghĩ, thói quen, cách làm trong mỗi cán bộ, đảng viên và người dân, thúc đẩy hiệu quả từ việc học sang làm theo Bác.

Cấp ủy, chính quyền các cấp đã xác định, lựa chọn những nội dung, mô hình phù hợp với thực tiễn địa phương, những vấn đề có tính cấp bách, bức thiết để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện. Tiêu biểu như: Đẩy mạnh việc thực hiện phân cấp, phân quyền gắn trách nhiệm nêu gương của cán bộ đảng viên nhất là người đứng đầu; xây dựng con người, môi trường “thân thiện, nhân ái, đoàn kết, sáng tạo, hội nhập”; thực hiện phương châm “gần dân, sát dân, làm việc tận tụy, công tâm…(Tổng Cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam; Đảng ủy Công an Trung ương; Lào Cai; Yên Bái; Hà Giang; Bình Dương; Thái Bình; Bình Định;..); Chương trình đột phá đổi mới quản lý; phát triển hạ tầng; phát triển nhân lực và văn hóa; trọng điểm phát triển doanh nghiệp, khởi nghiệp sáng tạo và phát triển sản phẩm chủ lực (Thành phố Hồ Chí Minh); Xây dựng nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc, phát huy giá trị văn hóa các dân tộc, đại đoàn kết các dân tộc; bài trừ hủ tục lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh (Sơn La; Đắk Nông;...)

Các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội từ Trung ương đến địa phương đã xây dựng các kế hoạch học tập và làm theo Bác gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương, cơ quan, đơn vị; tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong thực hiện nhiệm vụ của cán bộ, đảng viên; phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội đối với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống, chuẩn mực của cán bộ, đảng viên; vấn đề xử lý cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”;… Tiêu biểu như tại Hà Nội: Thực hiện tốt chủ đề năm 2022, 2023 là năm lãnh đạo đẩy mạnh cải cách hành chính trong Đảng “Kỷ cương, trách nhiệm, hành động, sáng tạo, phát triển”; Quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong các cơ quan thuộc thành phố Hà Nội; Quy tắc ứng xử nơi công cộng trên địa bàn thành phố và Kế hoạch về việc siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính; đổi mới lề lối, phong cách làm việc, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, tích cực trong thi hành công vụ của cán bộ, công chức thành phố Hà Nội. Tại Quảng Ninh: Năm 2022 chuyên đề “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên thật sự tiên phong, gương mẫu, đủ phẩm chất, năng lực, uy tín đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ”; Năm 2023 “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về phát huy vai trò, trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức nhằm thực hiện khát vọng xây dựng tỉnh Quảng Ninh trở thành tỉnh kiểu mẫu, giàu đẹp, văn minh, hiện đại”.

Các tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Trung ương thường xuyên chỉ đạo các cấp uỷ, tổ chức đảng thực hiện nghiêm quy định nêu gương trong thực thi chức trách, nhiệm vụ theo phương châm: “Trên trước, dưới sau”, “Trong trước, ngoài sau”, “Học đi đôi với làm theo”, xây dựng hình ảnh người cán bộ, đảng viên mẫu mực, có uy tín trong nhân dân, “Nói đi đôi với làm”, “Hết lòng phục vụ nhân dân”, xóa bỏ tâm lý “Tư duy nhiệm kỳ”. Đồng thời, ban hành quy định cụ thể, phù hợp điều kiện địa phương, cơ quan, đơn vị, nhấn mạnh các nhiệm vụ trọng tâm là xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; giải quyết hiệu quả các nhiệm vụ trọng tâm, vấn đề bức xúc trong thực tiễn, xây dựng văn hóa công sở, đạo đức công vụ, tăng cường kỷ luật, kỷ cương. Qua đó, góp phần đấu tranh ngăn chặn có hiệu quả tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá"; xây dựng đội ngũ cán bộ có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức trong sáng, có trách nhiệm và động cơ đúng đắn, tiên phong, gương mẫu, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Từ trong phong trào học tập và làm theo Bác đã xuất hiện nhiều tấm gương tập thể, cá nhân điển hình tiêu biểu, thực sự có sức lan toả trong xã hội, khơi dậy tình cảm, động lực, tinh thần yêu nước, ý thức dân tộc và mong muốn cống hiến, phụng sự đất nước trong mọi tầng lớp xã hội.

Điểm nổi bật đạt được từ học tập sang làm theo Bác và nêu gương thể hiện rõ nét trong hai năm qua là: Công tác xây dựng Đảng về đạo đức được đẩy mạnh, kết hợp hài hoà giữa “xây” và “chống”, thực hiện nghiêm kỷ luật, kỷ cương, nâng cao chất lượng cải cách hành chính, văn hóa công vụ. Công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo tinh thần “không có vùng cấm, không có ngoại lệ” được đẩy mạnh, trọng tâm là phòng, chống sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên. Công tác biểu dương, tuyên truyền, nhân rộng các tấm gương, điển hình tiêu biểu trong học tập và làm theo Bác có đổi mới, có sức thuyết phục. Công tác kiểm tra, giám sát được chú trọng, nhằm cảnh tỉnh, cảnh báo, phát hiện từ sớm, kịp thời ngăn chặn vi phạm kỷ luật Đảng, pháp luật của Nhà nước, bảo đảm cho việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh được thực hiện nghiêm túc, hiệu quả, thực chất.

Công tác tuyên truyền tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh có nhiều đổi mới, tăng cả về chất lượng và số lượng sản phẩm tuyên truyền.Trong bối cảnh đại dịch Covid-19, nhiều cách thức tuyên truyền phù hợp, sáng tạo được khuyến khích đổi mới theo hướng dễ cảm nhận, dễ hiểu, dễ tiếp thu, dễ nhớ. Chú trọng tuyên truyền cho đối tượng là thanh niên, học sinh, sinh viên, đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa. Nội dung tuyên truyền tập trung thông tin về cuộc đời sự nghiệp, tư tưởng, đạo đức, phong cách cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh; cách làm hay, mô hình hiệu quả, tấm gương điển hình trong học và làm theo Bác.

Hệ thống các trường chính trị từ Trung ương đến địa phương luôn chú trọng nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác chính trị, tư tưởng, đổi mới nội dung, phương pháp giảng dạy, học tập, nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh theo hướng gắn với thực tiễn, phù hợp với từng đối tượng học viên. Đổi mới phương thức giáo dục, bồi dưỡng, trong đó chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin, gắn với giáo dục trực quan; thường xuyên cập nhật, bổ sung những kết quả nghiên cứu mới về Hồ Chí Minh vào chương trình đào tạo, bồi dưỡng cán bộ. Chú trọng biên soạn giáo trình, tài liệu, tổ chức các hội thảo, tọa đàm khoa học về tư tưởng Hồ Chí Minh. Công tác giáo dục tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh cho thế hệ trẻ được triển khai thực hiện với nhiều hình thức đa dạng, phong phú, trong đó chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin, triển khai các hình thức tuyên truyền trên không gian mạng… đã tạo ra sự chuyển biển tích cực về nhận thức, góp phần củng cố niềm tin, lý tưởng cách mạng, bản lĩnh chính trị cho thế hệ trẻ.

Công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện Kết luận số 01-KL/TW gắn với các Nghị quyết, Kết luận của Trung ương về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, các quy định của Đảng về thực hiện trách nhiệm nêu gương được thực hiện kỹ lưỡng, đưa vào chương trình kiểm tra, giám sát hằng năm, toàn khóa, có trọng tâm, trọng điểm, phối hợp với công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần nâng cao ý thức trách nhiệm, đạo đức, tinh thần phục vụ nhân dân của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, tăng cường kỷ luật, kỷ cương, tạo chuyển biến mạnh mẽ trong thực thi công vụ. Đây là một nội dung mới trong chương trình công tác toàn khóa của các cấp ủy đảng, định kỳ có đánh giá kết quả thực hiện…

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình triển khai còn những hạn chế cần khắc phục như: Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện Kết luận số 01-KL/TW, chuyên đề toàn khóa, chuyên đề hằng năm có lúc, có nơi còn hình thức. Không ít vấn đề bức xúc, nổi cộm ở một số nơi chưa được quan tâm xử lý kịp thời. Việc xây dựng và thực hiện kế hoạch học tập và làm theo Bác gắn với thực hiện các nghị quyết Trung ương về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị ở một số ít tập thể và cá nhân còn lúng túng, chất lượng và hiệu quả chưa cao. Một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên thiếu gương mẫu dẫn đến suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, đùn đẩy, né tránh trách nhiệm, thậm chí sợ trách nhiệm, diễn biến phức tạp. Công tác biểu dương, khen thưởng những điển hình tiêu biểu, những cách làm sáng tạo có lúc, có nơi chưa kịp thời, chưa thường xuyên, thiếu chặt chẽ, ảnh hưởng không tốt tới sức lan tỏa của phong trào. Công tác kiểm tra, giám sát, sơ kết, đánh giá ở một số địa phương, đơn vị chưa được quan tâm đúng mức.

Để khắc phục hạn chế, đồng thời giữ vững và phát huy các kết quả đạt được trong thực hiện Kết luận số 01-KL/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW, trong thời gian tới Ban Tuyên giáo Trung ương xác định cần tập trung thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp sau:

Một là, tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo quán triệt, nâng cao nhận thức về tầm quan trọng, ý nghĩa thiết thực và lâu dài của việc thực hiện Kết luận số 01-KL/TW, gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 của Đảng (khoá XI, XII), Kết luận số 21-KL/TW của Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ 4 (khóa XIII), các quy định nêu gương của Đảng, làm cho việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh có những đóng góp tích cực, hiệu quả hơn nữa đối với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, củng cố niềm tin trong nhân dân.

Hai là, đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với phát huy hệ giá trị quốc gia, văn hóa, gia đình và chuẩn mực con người Việt Nam; tích cực xây dựng và thực hiện chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới.

Ba là, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, đưa nội dung học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh vào sinh hoạt định kỳ, sinh hoạt chuyên đề với những nội dung thiết thực, cụ thể, phù hợp với đặc điểm tình hình và nhiệm vụ chính trị của địa phương, đơn vị.

Bốn là, tiếp tục đổi mới nội dung và phương thức tuyên truyền bằng nhiều hình thức sinh động, phù hợp với từng đối tượng cụ thể. Tăng cường ứng dụng các phương tiện truyền thông hiện đạị, coi trọng các hoạt động sáng tác, quảng bá các tác phẩm văn học, nghệ thuật, báo chí về chủ đề học tập và làm theo Bác.

Năm là, đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước. Kịp thời phát hiện, tuyên truyền những tập thể, cá nhân điển hình, những cách làm hay, sáng kiến mới, biểu dương, khen thưởng, nhân rộng điển hình tiên tiến. Phê phán, ngăn chặn những hiện tượng tiêu cực; tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, chống phá Đảng, Nhà nước, chế độ ta.

Sáu là, thường xuyên kiểm tra, đôn đốc; sơ kết, tổng kết nhằm phát huy cách làm sáng tạo, hiệu quả, siết chặt kỷ cương, kiên trì, kiên quyết đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, đồng thời chấn chỉnh, loại bỏ tư tưởng bàn lùi, né tránh, đùn đẩy trách nhiệm trong một bộ phận cán bộ, đảng viên./.